Bir araçtaki yakıt sistemi, motora çalışması için ihtiyaç duyduğu yakıtı depolamaya ve beslemeye yardımcı olan birçok parça içerir. Benzin hava ile karışır ve bu karışım, arabayı hareket ettiren gücü üretmek için silindirlerin içinde yanar.
Bir karbüratör, yanma işleminin gerçekleşebilmesi için bu bileşenleri doğru miktarlarda karıştırmaktan sorumlu bir parçadır. Karbüratör, son model araçlarda kullanılmazken, elektronik kontrollü yakıt enjeksiyon sistemlerinin ortaya çıkmasına kadar uzun yıllar kullanıldı.
Karbüratör Nasıl Çalışır?
Bir karbüratör, bir motorun silindirlerinin üzerine takılan ve ona bağlı hem hava hem de yakıt borusuna sahip bir cihazdır. Karbüratörün silindirlere hava ve yakıt çekmeye yardımcı olmak için güvendiği bir vakum oluşturulur.
Hava borudan aşağı itildiğinde, venturi olarak bilinen dar bir açıklıktan geçer. Havanın bu alandan geçmesi için hızlanması gerekir, bu da basınçta bir düşüşe neden olur. Havanın yakıt borusundan içeri çekilmesini sağlayan bu basınçtır.
Venturi’nin altında ve üstünde, hava-yakıt karışımını ayarlamak için önemli olan iki valf bulunur. Karbüratörün üst kısmında, boruya ne kadar hava gireceğini düzenleyen kısmı vardır. Venturi’nin altındaki ikinci valf, motora daha fazla veya daha az hava girmesine izin vermek için açılıp kapanabilen gaz kelebeği olarak adlandırılır.
Daha açık bir gaz kelebeği daha fazla yakıt getirecek olan karbüratörden daha fazla havanın akmasına izin verecektir. Bu, bir motorun daha fazla enerji salmasını ve daha fazla güce sahip olmasını sağlar.
Karbüratörün içinde, jet olarak bilinen, şamandıra odasındaki yakıtın motorun silindirlerine girmeden önce hava ile karışmasına izin veren bir açıklık olan bir kısım vardır. Şamandıra odaları, içlerinde az miktarda yakıt tutar ve gerektiğinde jete akmasına izin verir.
Karbüratör ve Yakıt Enjeksiyonu
Karbüratör, 1888 yılında Mercedes-Benz’in kurucularından biri olan Karl Benz tarafından icat edildi. O zamanlar endüstri için çığır açan bir gelişmeydi ve teknoloji, karbüratörlerin yerini yakıt enjeksiyon sistemlerinin almaya başladığı 1980’lerin sonlarına kadar otomobil üreticileri tarafından kullanıldı.
Karbüratörler ve yakıt enjeksiyon sistemleri arasındaki temel fark, yakıt enjeksiyon sistemlerinin yanma için gerekli karışımı sağlamak için elektronik bir işlem başlatmasıdır. Modern enjeksiyon sistemleri 1980’lerde yaygın olarak kullanılmaya başlanırken, NASCAR araçlarında 2012 yılına kadar hala karbüratör bulunuyordu.
Yakıt enjeksiyon sistemleri yanma odasına doğru hava ve yakıt karışımının iletilmesini sağlamak için çalışan bir bilgisayar, yakıt enjektörleri, oksijen sensörleri ve basınç düzenleyicileri içeren bir dizi parçaya sahiptir.
Elektronik yakıt enjeksiyonu, silindirlere itilen yakıt miktarı üzerinde hassas kontrol sağlar. Yakıt, yakıt deposundan çıkar ve hatlardan motora doğru ilerler.
Ayrıca, motora giren hava hacmine ve belirli üretici tarafından belirlenen optimum hava/yakıt oranına göre motorun ihtiyaç duyduğu yakıt miktarını tam olarak belirleyen elektronik kontrol ünitesi (ECU) de bulunmaktadır.
Arızalı Karbüratörün İşaretleri
Karbüratörlü daha yeni araçlarda üretilmesede, yollarda hala bunlara sahip olan eski modeller var.
Karbüratörlü bir araba kullanıyorsanız, arızalı olabileceğine dair bazı işaretleri bilmek önemlidir. Zamanla karbüratörde aşınma ve yıpranma meydana gelebilir ve servise verilmesi veya değiştirilmesi gerekebilir. Bazı semptomlar şunları içerir:
- Düşük motor performansı: Karbüratörde bir sorun olduğuna dair en yaygın işaret motor performansının düşmesi olabilir. Karbüratörün aşınması, hava-yakıt karışımının bozulmasına neden olarak hızlanma ve gücün düşmesine neden olabilir.
- Geri tepme/aşırı ısınma: Bunlar ayrıca karbüratör arızasının yaygın belirtileridir. Hava-yakıt karışımındaki yakıt eksikliği, ciddi durumlarda ciddi motor hasarına neden olabilen bu iki sorunun ortaya çıkmasına neden olabilir.
- Siyah egzoz: Egzozdan asla siyah duman çıkmamalıdır! Bu muhtemelen motorun çok fazla yakıt kullandığının veya yakıt açısından zengin olduğunun bir işaretidir. Bu, aşınmış ve fazla miktarda yakıt sağlayan bir karbüratörden gelebilir.
- Çalıştırma zorluğu: Aşınmış bir karbüratörden kaynaklanan yaygın bir sorun, zor çalıştırma veya motoru çalıştırmada zorluktur. Hava/yakıt oranını bozan sorunlar bu sorunlara neden olabilir.